Przeciwko rotawirusom – Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych u dzieci . Każdego roku ponad 2 mln hospitalizacji i ponad 600 tys. zgonów na świecie jest wywołanych tymi wirusami. W Europie ok.90% zachorowań spowodowanych przez rotawirusy jest wywołana przez szczepy zawarte w szczepionkach.W Polsce dostępne są 2 szczepionki, zawierające żywe wirusy, są podawane doustnie ( jedna z nich w schemacie dwudawkowym, druga trzydawkowym) w odstępie 4 tygodni. Pierwsza dawka powinna być podana przed ukończeniem 12 tygodnia życia, a całe szczepienie zakończone przed 24 tygodniem życia dziecka.
Przeciwko pneumokokom – szczepienie chroni przez zakażeniem wywołanym przez bakterię Streptococcus pneumoniae, która wywołuje zapalenie płuc, ucha środkowego, a przede wszystkim przed inwazyjną chorobą pneumokokową ( posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu), na którą umiera rocznie na świecie ponad milion dzieci. Szczególnie ciężko zakażenie może przebiegać u dzieci do 5 roku życia. Choroby wywołane przez tę bakterię najczęściej dotyczą dzieci przebywających w skupiskach ( żłobki, przedszkola). Dodatkowym problemem jest wzrastająca oporność bakterii na powszechnie stosowane antybiotyki. Obecnie są dostępne 2 szczepionki, mają one szeroki zakres działania, jedna zawiera 10, a druga 13 serotypów bakterii. Serotypy bakterii w nich zawarte pokrywają ponad 85% serotypów bakterii odpowiedzialnych za inwazyjną chorobę pneumokokową u dzieci do 5 roku życia w Polsce. Szczepionki zmniejszają również nosicielstwo bakterii w nosogardle ( dzieci przedszkolne są w 60% nosicielami Streptococcus pneumoniae).
Przeciwko ospie wietrznej– szczepienie zapobiega zachorowaniu na ospę wietrzną wywołaną przez wirusa Varicella zoster . Zwykle choroba ta przebiega łagodnie, ale jej przebieg może być bardzo ciężki, powikłany wtórnymi zakażeniami skóry, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, płuc, nerek, stawów, zespołem Reya. Szczególnie niebezpieczna jest ospa dla kobiet w ciąży( pierwsze 20 tygodni ciąży) i tuż po porodzie ( może wywołać ciężką ospę u noworodka) . Z uwagi na to, że ospa jest bardzo niebezpieczna dla dzieci z upośledzoną odpornością, białaczką, zakażonych HIV, obecnie szczepienie przeciw ospie jest bezpłatne dla tych dzieci ( do 12 roku życia) oraz osób z ich otoczenia, a także dzieci przebywających w skupiskach ( żłobki, przedszkola, domy dziecka).Szczepionka jest zalecana dla dzieci powyżej 9 miesiąca życia, są to 2 dawki w odstępie 4 tygodni. Obecnie w Polsce jest również dostępna skojarzona szczepionka przeciwko odrze, różyczce, śwince i ospie wietrznej. Szczepienie przeciwko ospie wietrznej może być stosowane profilaktycznie po kontakcie z osobą chorą i może zapobiec wystąpieniu choroby lub ją złagodzić jeżeli będzie wykonane ciągu 72 godz. od kontaktu.
Przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A– do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, u dzieci najczęściej przebiega bez żółtaczki, a objawy mogą być niezauważone ( objawy grypopodobne). Obecnie najczęściej dochodzi do zakażenia w czasie pobytu za granicą ( Afryka, Azja, kraje basenu Morza Śródziemnego, Bliski Wschód, Ameryka Południowa) poprzez picie zakażonej wody ( bardzo często lód z wody bieżącej jest źródłem zakażenia), spożywanie zakażonych warzyw, owoców. Dzieci mogą ulec zakażeniu w żłobkach, przedszkolach. Wystarczy, że osoba będąca nosicielem wirusa nie umyje rąk po wyjściu z toalety i zacznie przygotowywać dla innych posiłek.Wirus zapalenia wątroby typu A powoduje stan zapalny wątroby . Powikłania po przebytej chorobie dotyczą głownie dorosłych, ale mogą zdarzyć się u dzieci i są to: przewlekłe zapalenie wątroby, zaburzenia hematologiczne, niewydolność wątroby i inne. Szczepionka może być stosowana od 2 roku życia : 2 dawki szczepionki w odstępie od 6 do 12 miesięcy.
Przeciwko grypie – większość przypadków grypy jest spowodowana przez wirusy typu A i B. Wirus typu A może wywoływać pandemie ( w czerwcu 2009 WHO ogłosiło pandemię grypy A/H1N1) . Grypa spowodowana wirusem typu B występuje w okresach, gdy zmniejsza się inwazyjność wirusa typu A, a przebieg zakażeń przez niego wywołanych jest łagodniejszy. Dzieci, zwłaszcza młodsze (do 4.r.ż. ), z uwagi na niedojrzały układ immunologiczny, są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu grypy. Istotne są również powikłania po przebyciu grypy, takie jak: zapalenie oskrzeli, płuc, ucha środkowego, mięśnia sercowego, zaburzenia neurologiczne. Grypa jest niebezpieczna dla dzieci z chorobami przewlekłymi ( astma oskrzelowa, dzieci po operacjach wad serca, z przewlekłymi chorobami nerek, cukrzycą). Zaleca się szczepienie przeciwko grypie powyżej 6 miesiąca życia. Zależenie od rodzaju producenta szczepionki, dzieci do 9 roku życia, które są szczepione pierwszy raz powinny otrzymać 2 dawki szczepionki w odstępie 4 tygodni .Szczepienie jest ważne 1 rok.
Przeciwko meningokokom – szczepienie chroni przed zakażeniem bakterią Neisseria meningitidis, która jest najczęstszą przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu na świecie. Zakażenia zwykle mają bardzo ciężki przebieg, dochodzi do rozwoju posocznicy, do zgonu czy ciężkiego kalectwa aż w 14% przypadków. Główne serotypy wywołujące zakażenie to: B,C,A,Y,W135. Serotyp B tej bakterii odpowiada za 50% zakażeń w krajach rozwiniętych . W ostatnich latach w Europie, w tym również w Polsce, obserwuje się coraz więcej zakażeń wywołanych serotypem C tej bakterii ( obecnie około 40%). Najczęściej chorują dzieci w wieku 0-4 roku życia oraz młodzież ( 14- 20 rok życia) . Do zakażenia może dojść w wyniku kontaktu z chorymi lub nosicielami drogą kropelkową ( kontakt domowy, żłobek, przedszkole i wszelkie miejsca publiczne). Serotyp W135 występuje głównie w Azji i Afryce, natomiast zakażenia serotypem Y coraz częściej są obserwowane w USA ( ważne dla osób podróżujących).
Obecnie dostępne są w Polsce 3 szczepionki:
– zawierająca typ C bakterii,
– zawierająca typ A i C oraz
– szczepionka zawierająca 4 serotypy: C, A, Y i W135.
Szczepienie jest zalecane dla wszystkich dzieci powyżej 2 miesiąca życia, a szczególnie dla dzieci z zaburzoną odpornością, z niedokrwistością sierpowatą, po usunięciu śledziony, w chorobach przewlekłych, a także u młodzieży mieszkającej w internatach. W 1 roku życia ( powyżej 2 miesiąca) konieczne są 2 dawki w odstępie 2 miesięcy, powyżej roku – 1 dawka.
Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu – szczepionka chroni przed zapaleniem mózgu i opon mózgowych wywołanych przez wirusy ( flavovirus), które są przenoszone przez kleszcze. Szczepienia są szczególnie zalecane dla mieszkańców okolic zwiększonego występowania zachorowań ( województwa : warmińsko-mazurskie, podlaskie, północna część lubuskiego ), pracowników leśnych oraz osób przebywających w tych okolicach ( obozy, kolonie). Szczepienie podstawowe obejmuje 3 dawki ( w pierwszym roku – 2 dawki szczepionki w odstępie 4 tygodni, 3 dawka – 9-12 miesięcy po pierwszej ), szczepienie przypominające po 3 latach, a kolejne dawki co 5 lat. Szczepienie może być wykonane u dzieci powyżej 1 roku życia .
Przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego ( HPV) – celem szczepienia jest zapobieganie zakażeniu tymi typami wirusa brodawczaka, które są odpowiedzialne za zmiany dysplastyczne i raka szyjki macicy oraz brodawkom zewnętrznych narządów płciowych, sromu i odbytu. W Polsce rozpoznaje się rocznie 4500 przypadków raka szyjki macicy, średnio umiera 2000 kobiet rocznie z tego powodu. Od 2006r. są w Polsce dostępne szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego. Zawarte w szczepionce wirusy są odpowiedzialne za 70-80% zakażeń wirusami wywołującymi nowotwory. Dostępne na naszym rynku są 2 szczepionki: jedna z nich zawiera typ 16 i 18 wirusa, druga zawiera 4 serotypy – 6, 11, 16, 18. Szczepienie obejmuje 3 dawki w schemacie 0-1-6 miesięcy lub 0-2-6 miesięcy ( zależnie od producenta ). Szczepienie jest zalecane dla dziewcząt powyżej 9 roku życia, najlepiej przed pierwsza inicjacją seksualną.
Pełną informację dotyczącą sczepień zalecanych rodzice powinni uzyskać od lekarza opiekującego się dzieckiem i zaplanować ich wykonanie.
W ostatnich latach obserwuje się rozpowszechnianie ruchów antyszczepionkowych, co powoduje, że część rodziców nie szczepi swoich dzieci . Powoduje to pogorszenie stanu uodpornienia populacji przeciw niektórym chorobom zakaźnym, czego konsekwencją są tzw. epidemie wyrównawcze, a następnie niebezpieczeństwo powrotu ciężkich chorób zakaźnych.
SZCZEPIENIA SĄ JEDYNĄ SKUTECZNĄ PROFILAKTYKĄ CHORÓB ZAKAŹNYCH.
Dodano 10-04-2012 przez A.Karney
